12/7/09

Το μέλλον της δημοσιογραφίας

Του Stephen Dunbar-Johnson*
Το ερώτημα που απασχολεί όλο και περισσότερους τελευταία είναι αν τελικά θα καταφέρουν να επιβιώσουν οι εφημερίδες στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης, με δεδομένο μάλιστα ότι διερχόμαστε περίοδο οικονομικής ύφεσης. Είναι σαφές ότι ενώ άλλες επιχειρήσεις δοκιμάζονται από την κρίση, τα εκδοτικά συγκροτήματα έχουν να αντιμετωπίσουν και το επιπλέον πρόβλημα του Διαδικτύου. Πριν από λίγο καιρό μάλιστα, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της UNESCO για θέματα εκπαίδευσης, Δρ. Πίτερ Σμιθ, είχε διερωτηθεί σε άρθρο του στους New York Times, με τίτλο «Το λάθος του Τιτανικού»: «Ποιο ήταν το βασικό πρόβλημα του Τιτανικού; Ο αλαζόνας καπετάνιος του; Το παγόβουνο; Οχι. Ακόμη και αν ο Τιτανικός είχε ολοκληρώσει το παρθενικό του ταξίδι, θα ήταν και πάλι καταδικασμένος. Το παγόβουνο, ο καπετάνιος και η τραγωδία απλώς μπέρδεψαν την κατάσταση και μας εμπόδισαν να δούμε το πραγματικό πρόβλημα, το οποίο δεν ήταν άλλο από το αεροπλάνο. Οι σπόροι για την εξαφάνιση των υπερωκεάνιων είχαν μπει μια δεκαετία νωρίτερα από το ναυάγιο, με τις πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις».
Μήπως συμβαίνει το ίδιο και με τις εφημερίδες; Μήπως το Ιντερνέτ και η ψηφιακή τεχνολογία έχουν ήδη σφραγίσει το πεπρωμένο τους, όπως το αεροπλάνο κατέστρεψε τις εταιρείες ποντοπόρων επιβατηγών πλοίων τον προηγούμενο αιώνα; Αν τα παραπάνω ερωτήματα αφορούν τη βιομηχανία διανομής ειδήσεων σε τυπωμένο χαρτί τότε η απάντηση είναι «πιθανότατα ναι, σε μερικά χρόνια».
Αν όμως αφορούν το περιεχόμενο των εφημερίδων, τότε η απάντηση είναι... Οχι, παρά τα όσα ισχυρίζονται κάποιοι δημοσιογράφοι που περνούν περισσότερες ώρες στη συγγραφή των επικήδειών τους, παρά στο να διερευνούν τις ευκαιρίες που προσφέρει η νέα τεχνολογία στα εκδοτικά συγκροτήματα. Επομένως, μολονότι το Διαδίκτυο δεν σήμανε το τέλος του κλάδου μας, σηματοδοτεί οπωσδήποτε ριζικές αλλαγής στους μηχανισμούς διανομής και παρουσίασης των ειδήσεων και του σχολιασμού της επικαιρότητας.
Επιπλέον, οι αλλαγές που φέρνει το Διαδίκτυο θα προκαλέσουν συγχωνεύσεις και εκκαθαρίσεις στη βιομηχανία του Τύπου και μόνο όσοι επιμείνουν με αποφασιστικότητα στην ποιότητα του περιεχομένου που προσφέρουν και στις ανάγκες του κοινού τους θα επιβιώσουν. Επιτρέψτε μου να επεκταθώ λίγο στο πρώτο σημείο. Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν δεν ήταν τόσο πολύτιμη η γνώση για τον κόσμο που μας περιβάλλει και ποτέ επίσης δεν ήταν τόσο δύσκολο να την αποκτήσεις.
Η πληθώρα μέσων ενημέρωσης και η ευρεία χρήση του Διαδικτύου, των κινητών τηλεφώνων και της τηλεόρασης σημαίνει ότι κάθε πόλεμος, φυσική καταστροφή ή σκάνδαλο μεταδίδεται αυτοστιγμεί σε όλον τον πλανήτη, 24 ώρες το 24ωρο. Ο αριθμός των πληροφοριών που μεταδίδονται όμως δημιουργεί έναν άνευ προηγουμένου θόρυβο. Είναι σαν να προσπαθείς να ακούσεις τι σου λέει κάποιος σε ένα δωμάτιο γεμάτο κόσμο, όπου όλοι μιλάνε ταυτόχρονα.
Για παράδειγμα, ήταν πράγματι εντυπωσιακό πώς μεταδόθηκαν τα πρόσφατα γεγονότα στο Ιράν μέσω του twitter και άλλων ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης. Πώς όμως μπορεί κανείς να ξεδιαλύνει την αλήθεια για το τι συνέβη μέσα σε αυτή τη βροχή πληροφοριών; Οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί θα καταφέρουν να πραγματοποιήσουν με επιτυχία το μεγάλο τους βήμα στην ψηφιακή εποχή μόνο αν επιμείνουν σε υψηλά επίπεδα ποιότητας.
Πρέπει να διερωτόμαστε συνεχώς πώς μπορούμε να συστηματοποιήσουμε και να διασαφηνίσουμε τη ροή ειδήσεων και ταυτόχρονα πώς να ικανοποιήσουμε την απαίτηση του κοινού μας για συνεχή πληροφόρηση. Τι θέλει λοιπόν το κοινό μας; Στην περίπτωση του δικού μου μέσου, το κοινό ζητά υψηλής ποιότητας ρεπορτάζ, διεθνείς ειδήσεις και αρθρογραφία που καλύπτει όλες τις οπτικές γωνίες — κι όλα αυτά δεμένα μαζί σε ένα συμπαγές προϊόν. Για μία επιχείρηση είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει πάντοτε να μελετά τι θέλουν οι πελάτες της. Κι όμως, πολλοί ειδησεογραφικοί οργανισμοί πέφτουν στην παγίδα να θεωρούν τους πελάτες τους δεδομένους. Οι αναγνώστες μας είναι ιδιαίτερα απαιτητικοί. Θέλουν άμεσα τις απαραίτητες πληροφορίες για να μπορούν να παίρνουν τις σωστές αποφάσεις σε κάθε τομέα της ζωής τους. Πιστεύω λοιπόν ότι οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί που θα προσφέρουν τη δυνατότητα στους αναγνώστες τους να νοηματοδοτήσουν τον περίπλοκο κόσμο που τους περιβάλλει με έγκυρα άρθρα και αναλύσεις, θα επιβιώσουν στην ψηφιακή εποχή.
Η ποιότητα όμως δεν αρκεί από μόνη της. Το δεύτερο πράγμα που θεωρώ απαραίτητο είναι να εκμεταλλευθούμε πλήρως τη νέα τεχνολογία. Ακόμη και σήμερα, η λέξη εφημερίδα φέρνει στο νου το χαρτί. Ωστόσο, αυτό που μας προσδιορίζει δεν είναι το χαρτί, αλλά το περιεχόμενό του. Η τεχνολογία λοιπόν μας δίνει νέες δυνατότητες για την πιο αποτελεσματική διανομή αυτού του περιεχομένου.
Εκτός από το χαρτί, το Διαδίκτυο, τα κινητά τηλέφωνα και τις ιστοσελίδες δικτύωσης, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δώσουμε στις ηλεκτρονικές συσκευές ανάγνωσης, όπως είναι το Kindle. Υποψιάζομαι ότι το συγκεκριμένο μηχάνημα θα αντικατασταθεί από άλλα, πολύ πιο εξελιγμένα, στο μεσοπρόθεσμο μέλλον, που θα μοιάζουν με χαρτί, αλλά θα είναι συνεχώς on-line. Ηδη φαντάζομαι τη μέρα που οι εφημερίδες θα μοιράζουν δωρεάν τέτοιες συσκευές στους συνδρομητές τους. Με άλλα λόγια, οι εφημερίδες πρέπει να μετατραπούν σε διαδικτυακούς ειδησεογραφικούς οργανισμούς.
*Απόσπασμα από την ομιλία του κ. Dunbar-Johnson σε κοινή εκδήλωση Ελληνογαλλικού, Ελληνοβρετανικού και Ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίων


http://www.kathimerini.gr/



Το μέλλον της δημοσιογραφίας δεν είναι μόνο η ψηφιοποίησή της, αλλά και η βελτίωση της ποιότητάς της.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Free Hit Counter