Καταστρατήγηση του Συντάγματος και από τα δύο κόμματα "εξουσίας"

Του Κώστα Χ. Χρυσόγονου

Η ΠΡΟΘΕΣΗ του ΠΑΣΟΚ να προκαλέσει βουλευτικές εκλογές τον Μάρτιο του 2010, λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας, αποτελεί καθαυτή μια σεβαστή πολιτική επιλογή του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ταυτόχρονα όμως το ίδιο κόμμα εξαγγέλλει ότι θα ψηφίσει υπέρ του ίδιου υποψηφίου μετά τη διενέργεια των βουλευτικών εκλογών. Πρόκειται για σαφή καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 32 του Συντάγματος. Αυτές προβλέπουν την εκλογή Προέδρου με αυξημένη πλειοψηφία, με προφανή σκοπό να αναδεικνύονται στο ύπατο αξίωμα πρόσωπα που συγκεντρώνουν μια ευρύτερη κοινωνική και πολιτική συναίνεση και όχι με σκοπό την παροχή στην εκάστοτε αντιπολίτευση της δυνατότητας να προκαλεί τη διάλυση της Βουλής, όταν κρίνει ότι τούτο εξυπηρετεί το κομματικό συμφέρον της. Η προοιωνιζόμενη καταστρατήγηση του άρθρου 32 από την αξιωματική αντιπολίτευση αποτελεί ένα ακόμη βήμα στον εξευτελισμό των συνταγματικών θεσμών, στον οποίο επιδίδονται από καιρό τα κόμματα εξουσίας. Έτσι π.χ. η κυβέρνηση επανειλημμένα απέσυρε τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος από τη Βουλή, προκειμένου να μη μετάσχουν στη μυστική ψηφοφορία για τη συγκρότηση προανακριτικής επιτροπής. Καταστρατηγήθηκαν έτσι τα άρθρα 60 και 86 του Συντάγματος, αφού ουσιαστικά ματαιώθηκε όχι μόνο η μυστικότητα, αλλά και η ελεύθερη έκφραση της γνώμης και ψήφου των βουλευτών, όπως και ο θεσμός της ποινικής ευθύνης των υπουργών. Μέσα σε αυτό το νοσηρό κλίμα, η στάση του ΠΑΣΟΚ στο θέμα της επικείμενης προεδρικής εκλογής είναι αναμενόμενη. Το χειρότερο όλων, πάντως, είναι η αγνόηση του άρθρου 29 του Συντάγματος (εσωκομματική δημοκρατία), αφού η απόφαση του ΠΑΣΟΚ δεν προέρχεται από συλλογικά όργανα του κόμματος, όπως θα ήταν εύλογο, αν ήταν ένα δημοκρατικό ευρωπαϊκό κόμμα, αλλά ελήφθη αποκλειστικά από τον αρχηγό του. Χαρακτηριστικό του κατήφορου του ελληνικού δημόσιου βίου είναι ότι ακόμη και ο ιδρυτής του ίδιου κόμματος είχε εξαγγείλει την εκπληκτική αλλαγή πορείας στην προεδρική εκλογή του Μαρτίου του 1985 σε συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος. Αν και η τελευταία δεν ήταν ουσιαστικά τίποτε περισσότερο από μία σύναξη χειροκροτητών, πάντως η δεύτερη γενιά της παπανδρεϊκής πολιτικής δυναστείας τηρούσε τουλάχιστον κάποια προσχήματα συλλογικής λειτουργίας. Και από την άλλη πλευρά όμως, η απόφαση να προταθεί η υποψηφιότητα του σημερινού Προέδρου της Δημοκρατίας στην πρώτη εκλογή του, το 2005, ελήφθη προσωπικά από τον Πρωθυπουργό- κληρονομικό ηγεμόνα της Νέας Δημοκρατίας - και ανακοινώθηκε αιφνιδιαστικά από τον ίδιο σε τηλεοπτική εμφάνισή του. Το γενικότερο συμπέρασμα από όλα αυτά είναι ότι η λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος υποβαθμίζεται σε τελετουργία κενή περιεχομένου.

Ο Κώστας Χ. Χρυσόγονος είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης

www.tanea.gr