28/7/09

Περικοπή Γαβρά

Η αμφισβήτηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, η οποία οδηγεί στη λογοκρισία, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να στηρίζεται σε υποκειμενικές αντιλήψεις ιδεολογικού, αισθητικού ή θρησκευτικού περιεχομένου. Πρόκειται για αποδεδειγμένα ιστορικά γεγονότα. Με τη "λογική" της ορθόδοξης Εκκλησίας, θα έπρεπε να αντιδράσουν και οι Καθολικοί και οι Μουσουλμάνοι. Ας παραδεχτούν επιτέλους ορισμένα λάθη του παρελθόντος. Ας αντιμετωπίσουν με γενναιότητα και ειλικρίνεια τους πολίτες. Με το να απαιτούν τη λογοκρισία ενός έργου διανόησης, φανερώνουν οι ίδιοι την ενοχή τους. Καλό είναι επίσης να σταματήσουν ορισμένα ιστολόγια να λαϊκίζουν. Όταν δεν υφίσταται εξατομικευμένη προσβολή, ακόμη περισσότερο στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν τίθεται θέμα περιορισμού της ελευθερίας της τέχνης.
Μπούμερανγκ για την Εκκλησία αποδεικνύεται η περικοπή ύστερα από παρέμβασή της στο φιλμ του Κώστα Γαβρά στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης, καθώς η είδηση κάνει τον γύρο του κόσμου και πέφτει φως στις καταστροφές του Παρθενώνα από ορθοδόξους που θέλησαν να αποσιωπήσουν «Απαιτώ η ταινία να προβάλλεται ολοκληρωμένη. Δεν επιθυμώ να ασκήσω αγωγή εναντίον του Μουσείου της Ακρόπολης προσφεύγοντας σε ένα γαλλικό ή σε ένα ελληνικό δικαστήριο καταφέρνοντας έτσι- άθελα και με μεγάλη μου θλίψη- ένα διεθνούς εμβέλειας πλήγμα στη φήμη της Ελλάδας». Τα λόγια ανήκουν στον διεθνώς καταξιωμένο σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά και αφορούν στη λογοκρισία σκηνών σε βίντεο animation, που προβάλλεται στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης, από το χρονικό των καταστροφών του Παρθενώνα και απεικονίζουν μαύρες φιγούρες- τις οποίες η Ιερά Σύνοδος εξέλαβε ως «ρασοφόρους ορθόδοξους ιερείς»- να καταστρέφουν τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα. Η ζέση της Εκκλησίας της Ελλάδος και η βιάση των υπευθύνων του Νέου Μουσείου Ακρόπολης να αφαιρέσουν τις επίμαχες σκηνές από το φιλμ (συνολικής διάρκειας 13 λεπτών, εκ των οποίων 1 λεπτό και 40 δευτερόλεπτα υπογράφονται από τον Κώστα Γαβρά) είχε, χάρη και στις έντονες αντιδράσεις, το αντίθετο αποτέλεσμα. Καθώς η είδηση της περικοπής- υπενθυμίζει καταστροφές 18 αιώνων που έχει υποστεί και από χριστιανούς η Ακρόπολη, και ιδιαίτερα ο Παρθενώνας, ο οποίος μετατράπηκε σε ορθόδοξο ναό, καθολικό ναό και μετά την Άλωση σε τζαμί- αναπαράγεται από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, φωτίζοντας εκείνο ακριβώς που θέλησε να αποσιωπήσει η Εκκλησία. Εκτενή άρθρα φιλοξενούσαν χτες διεθνή πρακτορεία όπως το Reuters, το Αssociated Ρress, το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αλλά και τα γερμανικά έντυπα «Die Welt»- με τον τίτλο «Πως κατέστρεψαν την Ακρόπολη ορθόδοξοι ιερείς»- την πολιτική επιθεώρηση «Der Spiegel» και την εφημερίδα «Ηamburger Αbendblatt», το ιταλικό Radio Vatikan στην ιστοσελίδα του («Η Εκκλησία ασκεί λογοκρισία», γράφει), το ισπανικό Μilenio, η ολλανδική «De Standaard» και το τουρκικό πρακτορείο VOΑ Νews υπό τον τίτλο «Η Ελλάδα λογοκρίνει τον Κώστα Γαβρά». «Απορώ που αυτές οι επιστολές δεν έρχονται σε μένα. Δεν μπορώ να απαντήσω σε επιστολές που δεν έχω λάβει», έλεγε χθες στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής. «Για μένα σημασία έχει να ενημερωθεί ο επισκέπτης για την ιστορική αλήθεια, ότι έγιναν δηλαδή καταστροφές στον Παρθενώνα από τους χριστιανούς. Αυτό είναι ένα γεγονός που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Δεν υπάρχουν όμως ντοκουμέντα που να αποδεικνύουν πως οι καταστροφές έγιναν από ρασοφόρους» και διευκρινίζει πως δεν δέχθηκε πιέσεις από την Ιερά Σύνοδο, αλλά πως υπήρξαν πολίτες που δήλωσαν ότι «σκανδαλίζονται από τις επίμαχες σκηνές». Ο σκηνοθέτης όμως φαίνεται πως θα κρατήσει σκληρή στάση καθώς δηλώνει: «Το πεδίο των λογοκριτών εμπλουτίσθηκε με ανώτερους δημοσίους λειτουργούς των οποίων το καθήκον είναι η προστασία της Δημοκρατίας. Οι νόμοι που προστατεύουν τα Πνευματικά Δικαιώματα των Δημιουργών (Droits d΄Αuteur) απαγορεύουν ρητά οποιαδήποτε αλλαγή σε μία κινηματογραφική ταινία χωρίς τη συγκατάθεση του σκηνοθέτη». Για ποιο λόγο όμως δεν επικοινώνησε το Μουσείο με τον Κώστα Γαβρά πριν προχωρήσει σε οποιαδήποτε αλλαγή; «Θα επικοινωνούσα. Το είχα σκοπό. Είναι αλήθεια πως καθυστέρησα», απαντά ο καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής. Τουπουργείο Πολιτισμού από την πλευρά του ένιπτε τας χείρας του, εξηγώντας στα «ΝΕΑ» πως «η απόφαση για την περικοπή του βίντεο ανήκει στη διοίκηση του Μουσείου». Την ίδια ώρα ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων δήλωνε πως είναι «εναντίον οποιασδήποτε λογοκρισίας. Πρόκειται για αδιαμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα. Δεν μπορούμε να κατακρίνουμε τι έγινε τον 4ο αιώνα μ.Χ. με τη νοοτροπία του 2009».
«Ορθόδοξες» καταστροφές
Ο Παρθενώνας δεν είναι το μόνο μνημείο που έχει «πληγωθεί» από ορθοδόξους, οι οποίοι θέλησαν να καταστρέψουν οτιδήποτε θύμιζε τον ειδωλολατρικό κόσμο. Πολλοί χριστιανικοί ναοί χτίστηκαν πάνω στα ερείπια αρχαίων: το Ηφαιστείο (Θησείο) μετατράπηκε σε ναό του Αγίου Γεωργίου, η Αγία Μαρίνα στον λόφο των Νυμφών χτίστηκε πάνω σε ιερό του Διός, η Μονή Δαφνίου στη θέση του ιερού του Δαφναίου Απόλλωνα και ο Άγιος Ελευθέριος δίπλα στη Μητρόπολη πάνω σε ιερό της Ειλειθυίας. Χρησιμοποιήθηκαν δε αρκετά αρχαία μνημεία ως οικοδομικό υλικό για να ανεγερθούν χριστιανικοί ναοί, όπως ο Άγιος Ελευθέριος - η λεγόμενη μικρή Μητρόπολη. Πρόσφατα ζητήθηκε να αποτοιχιστούν αρχαιότητες και από δύο εκκλησάκια στην Αρκαδία για να αποκατασταθεί το ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνος.
Άρνηση της Ιστορίας
Του Πέτρου Θέμελη
Το δημιούργημα ενός καλλιτέχνη το δέχεσαι ως μορφή τελειωμένη με τα μηνύματα που εκπέμπει ή το απορρίπτει στο σύνολο, δεν είναι δυνατόν να του αποσπάς τμήματα κάθε φορά που με αυτά προσβάλλονται υποτίθεται τα αισθήματα ή τα χρηστά ήθη ορισμένων συμπολιτών σου. Είναι σαν να κόβεις κομμάτι από τον καμβά ενός ζωγραφικού πίνακα ή να αφαιρείς μέρος ενός γλυπτού ή στην καλύτερη περίπτωση να το καλύπτεις με φύλλο συκής. Η αφαίρεση σκηνών από το ντοκιμαντέρ του Κώστα Γαβρά για την Ακρόπολη, επειδή παραπέμπουν σε καταστροφικές ανθρώπων επεμβάσεις στα μνημεία του Ιερού Βράχου, ισοδυναμεί ταυτόχρονα με εθελοτυφλία και άρνηση της ιστορικής πραγματικότητας. Πάμπολλα είναι τα τεκμηριωμένα παραδείγματα κατεδάφισης αρχαίων οικοδομημάτων και κατακερματισμού γλυπτών στους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Οι πράξεις αυτές δεν είχαν κίνητρο τον θρησκευτικό και μόνο φανατισμό, αλλά οφείλονταν στην άγνοια της αξίας τους και στην ανάγκη πορισμού οικοδομικών υλικών (λίθων, ασβέστη). Ο Πέτρος Θέμελης είναι καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Free Hit Counter